şizotipal kişilik bozukluğu ne demek?

Şizotipal kişilik bozukluğu (ŞKB), sosyal ve kişilerarası ilişkilerde belirgin rahatsızlık ve yetersizlikle karakterize edilen, bilişsel veya algısal çarpıtmaların ve eksantrik davranışların eşlik ettiği bir kişilik bozukluğudur. Bu durum, düşünce, algı, duygu ve davranışlarda tuhaflıklara yol açar. Şizotipal kişilik bozukluğuna sahip bireyler, genellikle yakın ilişkiler kurmakta zorlanır ve sosyal etkileşimlerden kaçınırlar.

Temel Özellikleri:

• Garip İnançlar veya Büyülü Düşünce: Kişinin kültürel normlarıyla tutarlı olmayan tuhaf inançları veya büyüsel düşünceye sahip olması. Örneğin, " altıncı hissim var " veya " olayları düşünce gücümle etkileyebilirim " gibi. (Garip İnançlar) (Büyülü Düşünce)
• Olağandışı Algısal Yaşantılar: Bedensel yanılsamalar da dahil olmak üzere olağandışı algısal deneyimler yaşayabilirler.
• Garip Düşünce ve Konuşma: Metaforik, aşırı detaylı veya basmakalıp konuşma tarzı sergileyebilirler.
• Şüphecilik veya Paranoyak Düşünceler: Başkalarına karşı sürekli bir güvensizlik ve şüphecilik hali. (Paranoyak Düşünceler)
• Uygunsuz veya Kısıtlı Duygusal Tepkiler: Duygusal ifadelerde sınırlılık veya duruma uygun olmayan duygusal tepkiler gösterebilirler.
• Garip, Eksantrik veya Tuhaf Davranış veya Görünüm: Davranışları veya giyim tarzları garip, tuhaf veya eksantrik olabilir.
• Yakın Arkadaş veya Sırdaş Eksikliği: Yakın ilişkiler kurmakta zorlandıkları için genellikle yakın arkadaşları veya sırdaşları yoktur (birinci derece akrabalar dışında).
• Aşırı Sosyal Anksiyete: Aşinalıkla azalmayan ve daha çok paranoid korkularla ilişkili olan aşırı sosyal kaygı yaşarlar. (Sosyal Anksiyete)

Nedenleri:

Şizotipal kişilik bozukluğunun kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve beyin yapısındaki farklılıkların rol oynadığı düşünülmektedir. Şizofreni spektrumunda yer alan bir bozukluk olarak kabul edilir ve şizofreni ile benzer genetik ve nörolojik özelliklere sahip olabilir.

Tedavi:

Şizotipal kişilik bozukluğunun tedavisi genellikle psikoterapi (konuşma terapisi) ve ilaç tedavisini içerir. Psikoterapi, sosyal becerileri geliştirmeye, düşünce kalıplarını değiştirmeye ve başa çıkma mekanizmalarını güçlendirmeye yardımcı olabilir. İlaçlar, özellikle anksiyete, depresyon veya psikotik belirtiler gibi eşlik eden durumları tedavi etmek için kullanılabilir. (Psikoterapi)